ทุกครั้งที่แพทย์ทำการรักษา แต่ผู้ป่วยเสียชีวิต ย่อมสร้างความกังวลใจแก่แพทย์ผู้รักษาเป็นอย่างมาก ถึงการร้องเรียนหรือคดีความที่อาจเกิดขึ้น

ในมุมมองของศาลและนักกฎหมาย ตามแนวฎีกาจะพบว่า ศาลจะยึดหลักการที่สำคัญคือ

1) แพทย์ได้ทำตามมาตรฐานวิชาชีพหรือไม่ ในคดีทำคลอด ศาลพิพากษาว่า แพทย์ไม่ได้ยึดตาม ‘ตำราแพทย์’ ในการปฏิบัติหน้าที่ของตน (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 7634/2554)
2) แพทย์ได้มีการซักประวัติจากผู้ป่วยและญาติผู้ป่วยหรือไม่ ในคดีวัณโรค ศาลวินิจฉัยว่า แพทย์ไม่ได้ซักประวัติจากญาติผู้ป่วยเป็นการประมาทเลินเล่อในหน้าที่ (คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 12498/2558)
3) แพทย์เป็นผู้เชี่ยวชาญในเรื่องนั้นหรือไม่ ในคดีร่อนพิบูลย์ ศาลพิพากษาว่า แพทย์ไม่ได้เป็นผู้เชี่ยวชาญทำให้ใช้ยาในปริมาณที่ไม่เหมาะสม และ ไม่ส่งตัวไปโรงพยาบาลอื่นให้ทันท่วงที
4) แพทย์ได้ทำตามความยินยอมของผู้ป่วยหรือไม่ ในดคี ‘ถอดเครื่องช่วยชีวิต’ แพทย์ถอดเครื่องช่วยหายใจออกโดยไม่ได้รับความยินยอมจากญาติ แม้จะใส่คืนในภายหลัง แต่ก็ทำให้ผู้ป่วยพิการ ศาลพิพากษาให้ชดใช้ 3.9 ล้านบาท
จากหลักการทั้งหมดมา ย่อมเป็นดาบ 2 คม ในมุมมองของศาลและคนไข้ ย่อมอยากให้แพทย์ปฏิบัติตามหลักวิชาอย่างเคร่งครัด แต่ในมุมมองของแพทย์ การรักษาย่าย่อมเกิดโอกาสผิดพลาด หากถูกดำเนินคดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งคดีอาญา ย่อมส่งผลต่อขวัญกำลังใจของแพทย์ หากโดนคดีแพ่ง แม้ไม่ร้ายแรงเท่าคดีอาญา เพราะ ต้นสังกัดอาจช่วยชำระค่าใช้จ่ายได้ แต่ย่อมส่งผลต่อขวัญกำลังใจไม่แพ้กัน